Dân số trẻ, ít hình thức kinh doanh… là những lực đẩy để thị trường khởi nghiệp tại quốc gia này phát triển.
Iraq là một trong những nơi có dân số trẻ nhất thế giới với 60% dưới 25 tuổi. Theo World Bank, chỉ số thất nghiệp năm 2016 của Iraq ở mức 16%, tăng so với năm 2015 (gần 15,5%) và 2014 (14,9%). Sự thâm nhập của Internet tại thủ đô Baghdad đã ở mức kỷ lục với chất lượng ngày càng tốt hơn. Di động thâm nhập vào khoảng 90% ở nhóm tuổi 17-40. Doanh thu từ dầu chiếm đến 95% ngân quỹ tại Iraq.
Iraq là quốc gia có dân số trẻ. Ảnh: Shutterstock.
Sau lệnh cấm vận năm 1990, đa số tiền ở quốc gia này được lưu hành nội bộ, chủ yếu là mua sắm smartphone, bưu kiện, phụ kiện xe hơi và ăn uống. Người dân nơi đây hầu như không đi du lịch vì rất khó xin visa nước ngoài. Do đó, dòng tiền dịch vụ hầu hết đổ vào nhà hàng và quán cà phê, với doanh thu tăng chóng mặt trong 3 năm gần đây.
Quốc gia này bắt đầu đối diện với khủng hoảng kinh tế từ năm 2014. Sự trỗi dậy của Nhà nước Hồi giáo tự xưng IS khiến tình hình ngày càng tồi tệ hơn. Nhiều dự án bị ảnh hưởng, thậm chí đóng cửa. Chính quyền và các tổ chức quốc tế tập trung vào đấu tranh quân sự, bắt đầu một cuộc chiến dài hơi và tốn kém. Do đó, các doanh nhân phải tìm những phương án thay thế cho cách kinh doanh cũ chủ yến đến từ dầu.
Họ bắt đầu mở công ty riêng, tập trung vào những sản phẩm còn thiếu ở thị trường nội địa. Ngoài nhà hàng, 4 công viên nước và 4 trung tâm mua sắm đang được xây dựng tại Baghdad. Một số ngành kinh doanh nhỏ như trường bắn súng sơn và chơi nhập vai cũng trở thành những ví dụ kinh doanh độc đáo tại quốc gia này.
Tuy nhiên, phần lớn mọi người tại đây đều chưa có đầu óc kinh doanh thật sự. Họ thường chưa hiểu startup là gì, hoặc không có một hình mẫu điển hình tạo cảm hứng để học tập theo. Trong mảng đầu tư, dòng tiền quốc tế có vẻ chưa mặn mà vì các quỹ đầu tư và công ty lớn không đưa Iraq vào kế hoạch của mình.
Ửng dụng gọi thức ăn Foodo.
Gần đây, Careem, startup thành công nhất Dubai, đã bắt đầu tìm hiểu Iraq bằng việc bước chân vào thành phố Erbil, nơi được đánh giá an toàn. Dù dịch vụ của Careem vẫn chưa chính thức vận hành, họ đã bắt đầu thuê nhân viên tại đây.
Tham gia thị trường startup triển vọng này còn có nhà vận hành di động Zain và Asia Cell. Hai doanh nghiệp phát triển túi điện thoại Zain Cash, Asia Hawala. Để gia tăng hiệu quả của những túi di động và sức hút với cộng đồng, đơn vị viễn thông bắt đầu những dịch vụ mới như cho phép mua iTunes, Steam và Google Play thẳng từ điện thoại. Qua đây loại bỏ những phương thức truyền thống cũ tại thị trường này.
Thành phố Erbil. Ảnh: Shutterstock.
Zain cũng tiến một bước mới trong việc mở trang thương mại điện tử Chanbar. Đây là nơi giúp các cửa hàng offline truyền thống thay đổi cách kinh doanh, gồm cả tiếp thị và đặt hàng qua Facebook.
Tạo dựng những không gian làm việc chung có thể là một lực đẩy khác hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp Iraq phát triển tương tự những quốc gia láng giềng. Mới đây, một không gian làm việc chung đã được mở ở Erbil và sắp hình thành tại The American University.
Zain Iraq và Liên đoàn các ngân hàng tư nhân Iraq cũng đang trong quá trình xây dựng những không gian làm việc chung.
Trương Sanh (theo Entrepreneur)
